Omdat niemand zegt dat veranderen makkelijk is …
Met het einde van het jaar in het vooruitzicht, ga ik vandaag de gedragsmatige toer op, ook al ben ik zelf geen gedragstherapeute. We kennen allemaal het fenomeen van ‘Ik wil meer lezen’ of ‘Vanaf nu houd ik mijn huis proper’, waar we dan uiteindelijk toch niet in slagen. Heb je nu ook zoiets van “been there, done that”? Ja, ik ook maar hoe komt dit nu? Ik las er een interessant artikel over, geschreven door een gedragspsycholoog. Het artikel had het over onbewuste weerstand bij gedragsverandering die we schijnbaar wél willen maar waar we niet in slagen. Hieronder een korte samenvatting:
Eerst en vooral hebben we geen eindeloze stroom van energie. In de bezigheden van alle dag vliegen daardoor onze nieuwe voornemens het eerste de deur uit omdat ze té veel energie vragen in vergelijking met de energie die we nog over houden. Maar daarnaast kan het ook interessant zijn om te gaan kijken naar je onbewuste weerstand t.a.v. je wens. Er zijn drie soorten weerstand:
- Reactance. Dit gaat over ‘moetens’ en gaat vaak over veranderingen die door buitenaf van je verlangd worden (bv. van je baas moet je vanaf nu iedere week een verslag uitschrijven). De weerstand groeit dan vanuit het gevoel dat je behoefte aan vrijheid aangetast wordt.
- Scepticisme. Dit is weerstand die groeit vanuit onzekerheid of twijfel over die gewenste verandering (bv. veranderen van werk). Het zijn onze “ja-maars” omdat we ook behoefte hebben aan veiligheid en zekerheid. Als je dus een nieuwe weg wil opgaan, is het nuttig om mensen te zoeken waarmee je je kan identificeren en die reeds slaagden in wat jij wenst te veranderen: hoe hebben zij dat aangepakt? Daarnaast kan het ook nuttig zijn om je doelen op te delen in kleine subdoelen, een doel vaag en groot houden maakt ons onzeker. Stel dat je zou willen leren schrijven als Griet Op de Beeck, kan het volgen van een schrijfworkshop een haalbaardere en kleinere succeservaring zijn.
- Inertia. Dit gaat over weerstand die ontstaat vanuit energiebehoud. Als je niet veel energie meer hebt, vergt nieuw gedrag (zoals sporten of lezen of … ) veel van je. Dan ben je geneigd om het uit te stellen tot morgen. Iets dat kan helpen is om je motivatie groter te maken door op te schrijven waarom meer lezen zo belangrijk voor je is. Op zoek gaan naar de redenen vanuit jezelf zal je makkelijker daartoe aanzetten. Daarnaast kan je de weerstand proberen te verkleinen door te zoeken naar wat het je zo makkelijk mogelijk maakt om meer te lezen. Het kan helpen om het boek dat je wenst te lezen in het oog te leggen op je salontafel, zo grijp je het misschien rapper vast wanneer je je in de zetel nestelt. Een goede afweging bij inertia is of je de activiteit ook wel écht leuk vindt én wat je echte doel nu precies is.
Toch bijzonder hé, hoe wij als mensen functioneren? Ik vind het in ieder geval fijn om nieuwe dingen te ontdekken bij mezelf. Bij mij is er wat sleutelwerk aan de ‘inertia’ en misschien zelfs binnen het scepticisme… En jij, met welke ga jij aan de slag? But no pressure want ik zou niet willen dat ik je in de reactance duw (flauw hé, ik weet het hoor 😉).
Warme groet,
Alexandra