To be or not to be…

Rollen… We hebben ze allemaal en we hebben er verschillende: partner, kind van, ouder, broer/zus, vriend(in), ondernemer, sportieveling, werknemer, … En in de ene rol gedraag je je net iets anders dan in de andere. Ergens geven deze patronen je een houvast omdat je hierdoor weet wat je te doen staat. Als partner in een monogame relatie ga je niet vreemd, als ouder ben je zorgzaam, als vader ben je praktisch, als ondernemer heb je ambities, als grote broer/zus draag je zorg voor je jongere siblings. Ze zijn particulier ingevuld door je gezin van herkomst en je cultuur en geven richtlijnen over hoe je dient te zijn of wat er verwacht wordt.

Als die rollen in evenwicht zijn en in overeenstemming met wat voor jou passend voelt, is dat geen probleem. Maar soms identificeren we onszelf te veel met één rol, of raken we overweldigd door ze allemaal tot de perfectie uit te voeren (al dan niet vanuit verwachtingen), of we verliezen contact met bepaalde delen van onszelf omdat ze ondergesneeuwd raken.

Rollenpatronen leren we vaak vanuit onze jeugd onder invloed van bepaalde omstandigheden en opvoeding. Als kind zijn we afhankelijk van onze primaire verzorgers en de maatschappij, daardoor zijn we geneigd om in hun wensen en verwachtingen mee te gaan. We ontvangen boodschappen die onze overtuiging vormen over hoe we ertoe doen (dit gebeurt onbewust en zonder kwade bedoelingen). Het probleem zit hem niet in het feit dat we daarvoor allerlei dingen doen om onze behoeften in te vullen maar wel dat we ze blijven doen in ons volwassen leven, ook als we er last van ondervinden, uit schrik dat er anders niet van ons gehouden zal worden.

Een voorbeeld: iemand die zijn vader verliest en dan de moeder verzorgt, alles doet om haar het leven gemakkelijker te maken om ervoor te zorgen dat ook zij hem niet verlaat. Deze verzorgende rol met zich mee nemen als volwassene kan ertoe leiden dat hij in relaties terechtkomt waar hij de verzorger is maar dit eigenlijk ook vermoeiend vindt. De overtuiging die hier heerst: men kan alleen van mij houden als ze mij nodig hebben.

In plaats van ons te beperken tot een bepaalde versie van onszelf, is het goed om te erkennen dat ieder van ons een hele familie aan rollen in zich heeft. Er is een deel in ons die kinderachtig is, een deel die speels is, een deel die rationeel is, een deel die zorgzaam is, een deel die bang is, … . The list goes on. Als wij vrij zijn, is deze familie in balans, dan werken de familieleden goed samen als een team, iedereen is welkom en niemand is afwezig.

Maar… het kan ook bijzonder moeilijk zijn om onze innerlijke familie in evenwicht te houden als we denken dat ons voorbestaan afhangt van het vervullen van een bepaalde rol. Waar starten we dan? Het start met het herkennen van manieren die we vanuit het verleden ontwikkeld hebben om met iets om te gaan of om een bepaalde nood te vervullen. En vervolgens ook op zoek te gaan naar de delen in onszelf die we hebben opgegeven in functie van vroeger. Vind die persoonlijkheid en blijf die volstoppen met nog meer van wat bij je past! Toegegeven, dit is geen evidentie om dit op jezelf te doen! Aarzel daarom zeker niet om iemand onder de arm te nemen om je daarin te begeleiden. Weet je niet goed waarop je kan letten in de zoektocht naar een hulpverlener? Ik schreef er dit blogbericht over!